Τό μή κερδοσκοπικό ἵδρυμα, πού ἔχει ὡς σκοπό τήν ἀνάδειξη τοῦ Γέροντος Χριστοφόρου καί τήν ἀναπαλαίωση τῆς Οἰκίας του στόν Ἄρμπουνα, ὡς κέντρου προβολῆς τῆς μορφῆς του καί τήν ἐποχῆς του, φέρει τήν ὀνομασία: Ἰνστιτοῦτο «Χριστοφόρος Παπουλᾶκος». Πρός τόν σκοπόν τῆς προβολῆς καί ἀναδείξεως τοῦ βίου καί τοῦ ἔργου τοῦ ὁσίου Χριστοφόρου, ἔχει προβεί στήν ὀργάνωση ἐπιστημονικῶν συνεδρίων καί στήν ἔκδοση βιβλίων σχετικῶν μέ τόν Ἁγιοπατέρα καί μέ ἄλλες, ἄγνωστες μέχρι τώρα, μορφές τοῦ Γένους καί τῆς Ἐκκλησίας.
1) Η Α΄ Ἐπιστημονική Ἡμερίδα μέ θέμα: «Ὁ Ὁσιώτατος Μοναχός Χριστοφόρος Παπουλᾶκος στή Θήρα καί στήν Ἄνδρο», πού συγκλήθηκε τήν Πέμπτη 23 Ἰουλίου στό πνευματικό κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Προφήτου Ἠλιού Θήρας, στό Καμάρι. Ἡ Ἡμερίδα συνδιοργανώθηκε μέ τήν ἀνωτέρω Μονή καί τελοῦσε ὑπό τήν αἰγίδα καί τήν ἔκθυμη εὐλογία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θήρας, Ἀμοργοῦ καί Νήσων.
Μετά τήν ἔναρξη καί τούς χαιρετισμούς:
Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θήρας, Ἀμοργοῦ καί Νήσων κ. Ἐπιφανίου,
τοῦ πανοσιολ. καθηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καί Σταυροπηγιακῆς Μονῆς Προφήτου Ἠλιού Θήρας ἀρχιμ. Δαμασκηνοῦ Γαβαλᾶ,
καί τοῦ πανοσιολ. προέδρου τοῦ Ἰνστιτούτου «Χριστοφόρος Παπουλᾶκος» π. Νεκταρίου Ν. Πέττα.
Ἀκολούθησαν οἱ ἐργασίες τῆς Ἡμερίδας.
Εἰδικότερα, προεδρεύοντος τοῦ Ἐλλογιμωτάτου Καθηγητοῦ κ. Ἀθανασίου Παλιούρα, ἀνέπτυξαν τίς θέσεις τους:
Ὁ ὁμότιμος Καθηγητής τῆς Βυζαντινῆς Ἀρχαιολογίας καί Τέχνης τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων κ. Ἀθανάσιος Παλιούρας μέ θέμα: «Ἡ ἀπεικόνιση καί ἡ τιμή τοῦ ὁσιωτάτου Χριστοφόρου Παπουλάκου».
Ὁ Μέγας Ὑμνογράφος τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας, Καθηγητής Χημικός τοῦ ΤΕΙ Πειραιῶς κ. Χαραλάμπης Μπούσιας μέ θέμα: «Ὑμνογραφικά ὁσίου Χριστοφόρου Παπουλάκου».
Ἡ Λέκτωρ Πατρολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Ἄννα Καραμανίδου μέ θέμα: «Τό περιεχόμενο τῶν Διδαχῶν τοῦ Παπουλάκου».
Ὁ ἀρχιμ. Νεκτάριος Ν. Πέττας, πρόεδρος τοῦ Ἰνστιτούτου «Χριστοφόρος Παπουλᾶκος» μέ θέμα: «Ὁ Χριστοφόρος Παπουλᾶκος στή Θήρα καί στήν Ἄνδρο».
Μετά τή συνεδρία ἀκολούθησε ἐνδιαφέρουσα συζήτηση, ἐνῶ ὁ πρόεδρος τῆς Α’ Ἡμερίδας π. Νεκτάριος Ν. Πέττας ἀνακοίνωσε τά πρακτικά πορίσματα τῆς Ἡμερίδας καί κήρυξε τή λήξη της.
Στά πορίσματα καταγράφεται τό γεγονός, ὅτι γιά πρώτη φορᾶ ἐμφανίσθηκαν ἐπιστημονικά ντοκουμέντα τῆς ἐποχῆς τοῦ Παπουλάκου (π.χ. σπάνια ἔγγραφα τοῦ «Ἱστορικοῦ Ἀρχείου Ἰνστιτούτου Χριστοφόρος Παπουλᾶκος»).
Ἐπίσης ἐμφανίσθηκαν λόγοι, σημεῖα, προρρήσεις καί λεπτομερής ἀναφορά στήν τιμή, πού γνώριζε ὁ Παπουλᾶκος ἀπό κλῆρο καί πιστούς, ὡς ἀπεσταλμένος τοῦ Θεοῦ, ἀκόμα και πρίν ἀπό τήν ὁσιακή κοίμησή του.
Ἀκόμη, ὅτι ὁ ὁσιομάρτυρας Χριστοφόρος Παναγιωτόπουλος ἤ Ἁγιοπατέρας, ἁγίασε μέ τό πέρασμά του κατά τά μέσα τοῦ 19ου αἰώνα στή Θήρα, καί ἰδιαιτέρως στήν Μονή Προφήτου Ἡλιοῦ, ὅπου διέμεινε περιορισμένος. Μάλιστα στήν περίρρυτη καί φιλόξενη αὐτή νῆσο ἔχουν ἀφιερωθεῖ στό ὄνομά του παρεκκλήσια, ὅπως τό κελλί τῆς κρατήσεώς του στήν προκείμενη μονή, στόν Εὐαγγελισμό Ἐμπορείου.
Γνωστή εἶναι μέχρι σήμερα ἡ παρουσία τοῦ Ἀχαιοῦ ἱεροκήρυκα στή Σαντορίνη, ἔστω καί μέ σκοπό τόν περιορισμό καί τήν ἀπομόνωσή του ἐν εἴδει τιμωρίας, ὅπως φρονοῦσαν οἱ τότε ἁρμόδιες ἀρχές, ἀφοῦ κατέφθαναν κληρικοί καί λαϊκοί ἀπό ὅλα τά μήκη τοῦ Ἑλληνισμοῦ, γιά νά φωτιστοῦν ἀπό τίς θεόπνευστες Διδαχές τοῦ Γέροντα.
Κατά τό τελευταίο μέρος τῆς Ἡμερίδας, στήν κατάμεστη αἴθουσα, αἴσθηση καί ἱκανοποίηση προκάλεσε ἡ ἀναγγελία ἀπό τόν τοπικό ποιμενάρχη κ. Ἐπιφάνιο, ὅτι ἤδη ἡ Ἱερά Μητρόπολις Θήρας Ἀμοργοῦ καί Νήσων προβαίνει σέ ὅλες τίς ἀπαραίτητες ἐνέργειες γιά τήν ἐπίσημη ἀναγραφή τοῦ ὁσίου Μοναχοῦ στίς δέλτους τοῦ Ὀρθόδοξου ἑορτολογίου. Ἄς προσευχόμαστε, γιά νά γίνει αὐτό πού
θέλει ὁ Θεός.
2) Δεύτερη μεγάλη Ἐπιστημονική Ἐκδήλωση, τῆς ὁποίας ἡ ἐργασίες στέφθηκαν ἀπό ἐπιτυχία, μέ πρωτοβουλία καί πάλι τοῦ ἱεραποστολικοῦ καί μή κερδοσκοπικοῦ χαρακτήρα Ἰνστιτούτου «Χριστοφόρος Παπουλᾶκος», εἶναι τό Α΄ Πανελλήνιο Ἐπιστημονικό Συνέδριο μέ θέμα: «Ὁ Ὅσιος Χριστοφόρος Παπουλᾶκος».
Τό Α΄ Συνέδριο συγκλήθηκε τό Σάββατο 26 καί τήν Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2009 στή Μαθητική Ἑστία Κλειτορίας τῶν Καλαβρύτων, μέ τήν ἔκθυμη εὐλογία τοῦ τοπικοῦ ποιμενάρχη Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας κ. Ἀμβροσίου καί ὑπό τήν αἰγίδα καί τήν ἀρωγή τοῦ Δήμου Κλειτορίας Ἀχαΐας.
Ἡ ἐπιλογή τῶν ἐλλογιμωτάτων καθηγητῶν δικαίωσε γιά ἀκόμα μία φορά τό Δ.Σ. τοῦ Ἰνστιτούτου καί φώτισε πολλές πτυχές τῆς ζωῆς καί τοῦ ἱεραποστολικοῦ ἔργου τοῦ νεώτερου διδασκάλου τοῦ γένους μας, τοῦ ἀμαθοῦς, ἀλλά φωτισμένου ἀπό τή θεία χάρη ὁσίου Χριστοφόρου τοῦ Παπουλάκου, ἀπό τά Ἄρμπουνα τῆς Κλειτορίας.
Μετά τήν ἔναρξη ἀπηύθυναν χαιρετισμούς:
Ὁ πανοσιολ. πρόεδρος τοῦ Ἰνστιτούτου «Χριστοφόρος Παπουλᾶκος».
Ὁ ἀξιότιμος Δήμαρχος Κλειτορίας κ. Ἀνδρέας Δημόπουλος,
Ὁ αἰδεσιμολ. ἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτου Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας κ. Ἀμβροσίου π. Βασίλειος Πετρόπουλος, ἀναφέροντας χαιρετισμό τοῦ οἰκείου ποιμενάρχου.
Ὁ αἰδεσιμολ. ἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτου Θήρας, Ἀμοργοῦ καί Νήσων κ. Ἐπιφανίου π. Νικολάος Σιγάλας.
Ὁ ἐλλογιμώτατος Μέγας Ὑμνογράφος τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας κ. Χαραλάμπης Μπούσιας, ἐκπρόσωπος τοῦ Μητροπολίτου Κύκκου καί Τηλλυρίας κ. Νικηφόρου, ὁ ὁποῖος μετέφερε χαιρετισμό αὐτοῦ,
Ὁ ἐλλογιμώτατος κ. Ἀπόστολος Νικολαΐδης, ἐκ μέρους τῆς Κοσμήτορος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν κ. Ἑλένης Χριστινάκη, καθώς καί τόν Χαιρετισμό τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ὡς πρόεδρος αὐτοῦ.
Ὁ πανοσιολ. π. Νεκτάριος Ν. Πέττας, ἀνέγνωσε τόν Χαιρετισμό τοῦ Κοσμήτορος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Ἰωάννου Κογκούλη.
Ὁ ἐλλογιμότατος κ. Φώτιος Δημητρακόπουλος ἐκ μέρους τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.
Ὁ ἐλλογιμότατος κ. Ἀθανάσιος Νασιόπουλος, Πρόεδρος τῶν Ἁπανταχοῦ Ἀρμπουναίων ἐκ μέρους τοῦ σωματείου του.
Ὁ κ. Γεώργιος Κοσμᾶς, Πρόεδρος τῆς Παγκαλαβρυτινῆς Ἕνωσης,
Ὁ κ. Κωνσταντῖνος Κατσιάρης, Πρόεδρος τῆς Ὁμοσπονδίας Πολιτιστικῶν Συλλόγων «Ὁ Ἀρχαῖος Κλήτωρ».
Ἀκολούθησαν καί ἀρκετοί ἀκόμη χαιρετισμοί καί εὐχές, μεταξύ τῶν ὁποίων καί Πολιτευτῶν, Προέδρων πολιτιστικῶν συλλόγων. Ἐπίσης κληρικοί καί λαϊκοί, πού γνωρίζουν τόν Παπουλᾶκο, ἔκαναν σημαντικές παρεμβάσεις τήν ὥρα τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου. Ἐνδεικτικά ἀναφέρονται: ὁ πανοσιολ. καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Τρικόρφου Δωρίδος π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης, ὁ αἰδεσιμολ. Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος Καλαβρύτων π. Γεώργιος Μπίρμας καί ἡ καθηγουμένη τῆς Μονῆς Ἄνω Χρέπας Τριπόλεως ὀσιότατη μοναχή Χριστονύμφη.
Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι καί ἀπό τό ἐξωτερικό κατέφθασαν σημαντικές προσωπικότητες, γιά νά συμπνευματισθοῦν καί νά χαιρετίσουν τό Συνέδριο αὐτό. Ἀνάμεσά τους ὁ κ. Γιῶργος Τσάτσος μέ τήν σύζυγο του Ζωή ἀπό τό Λονδῖνο, ὁ διεθνοῦς κύρους γεροντολόγος κ. Κωνσταντῖνος Στεργιόπουλος, πού κατέφτασε ἀπό τό Τόκιο. Μετά ἀπό τούς πολλούς καί ἐνθουσιώδεις χαιρετισμούς ἀκολούθησαν οἱ ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου.
Συγκεκριμένα στήν Α’ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, τό ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου, προεδρεύοντος τοῦ Καθηγητοῦ κ. Ἀθανασίου Παλιούρα, ἀνέπτυξαν τίς θέσεις τους:
Ὁ ἀρχιμ. Νεκτάριος Ν. Πέττας, πρόεδρος τοῦ Ἰνστιτούτου «Χριστοφόρος Παπουλᾶκος» μέ θέμα: «Ἀπό τήν Κλειτορία Ἀχαΐας στό μετερίζι τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Γένους».
Ὁ Καθηγητής Βυζαντινῆς Φιλολογίας στό Τμῆμα Φιλολογίας τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Φώτιος Δημητρακόπουλος μέ θέμα: «Ὁ Γέρων Διονύσιος Ἐπιφανιάδης, ὁ Κολλυβᾶς, καί ὁ Χριστοφόρος Παπουλᾶκος».
Ὁ Καθηγητής στό Τμῆμα Κοινωνικῆς Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Ἀπόστολος Νικολαΐδής μέ θέμα: «Ἡ πολιτική θεολογία τοῦ Παπουλάκου».
Ὁ Καθηγητής Πληροφορικῆς τῶν ΑΤΕΙ Ἀθηνῶν κ. Ἀθανάσιος Νασιόπουλος μέ θέμα: «Ἡ μορφή τοῦ Παπουλάκου μέσα ἀπό μαρτυρίες καί κείμενα».
Στήν Β’ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, τό πρωί τῆς Κυριακῆς προεδρεύοντος τοῦ Καθηγητοῦ Φωτίου Δημητρακοπούλου ἀνέπτυξαν τίς θέσεις τους:
Ὁ ὁμ. Καθηγητής τῆς Βυζαντινῆς Ἀρχαιολογίας καί Τέχνης τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων κ. Ἀθανάσιος Παλιούρας μέ θέμα: «Ἡ πραγματική φωτογραφία καί ἡ εἰκονογράφηση τοῦ ὁσίου Χριστοφόρου Παπουλάκου».
Ὁ Μέγας Ὑμνογράφος τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας, Καθηγητής Χημικός τοῦ ΤΕΙ Πειραιῶς κ. Χαραλάμπης Μπούσιας μέ θέμα: «Κίνημα Κολλυβάδων-Κίνημα Παπουλάκου. Παράλληλα ρεύματα».
Ὁ Γενικός Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος τῆς Μητροπόλεως Θήρας, Ἀμοργοῦ καί Νήσων, ἀρχαιολόγος, πρωτοπρ. π. Νικόλαος Σιγάλας μέ θέμα: «Ἡ διαχρονική τιμή καί μνήμη τοῦ ὁσίου Χριστοφόρου Παπουλάκου».
Ὁ Λέκτορας στό Παιδαγωγικό Τμῆμα τοῦ Πανεπιστημίου Πατρών κ. Χρῆστος Μαρκόπουλος μέ θέμα: «Οἱ παιδαγωγικές ἀντιλήψεις τοῦ Παπουλάκου».
Μετά ἀπό κάθε συνεδρία ἀκολούθησε ἐνδιαφέρουσα ἐπιστημονική συζήτηση, στήν ὁποία ἔλαβαν τό λόγο κυρίως Μοραΐτες ἀπό ὅλα τά μήκη τῆς Πελοποννήσου καί ἀπό πολλά ἄλλα μέρη τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί κατέθεσαν τίς δικές τους θαυμαστές μαρτυρίες περί τοῦ Χριστοφόρου.
Τήν Κυριακή τό μεσημέρι ὁ πρόεδρος τοῦ Συνεδρίου π. Νεκτάριος Ν. Πέττας ἀνακοίνωσε τά πρακτικά πορίσματα τοῦ Συνεδρίου καί κήρυξε τή λήξη του.
Στά πορίσματα καταγράφεται τό γεγονός, ὅτι γιά πρώτη φορά ἐμφανίσθηκαν ἐπιστημονικά πηγές τῆς ἐποχῆς (π.χ. ἔγγραφα τοῦ «Ἱστορικοῦ Ἀρχείου Ἰνστιτούτου Χριστοφόρος Παπουλάκος»), ἄγνωστες πτυχές τῆς ὁσιακῆς βιοτῆς, τῶν Διδαχῶν καί τῆς τιμῆς τοῦ Παπουλάκου ἀπό κλῆρο καί λαό, ὡς ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, ὅταν ἀκόμα ἦταν ἐν ζωῇ, καθώς καί ἱστορικές τάσεις τῆς ἐποχῆς τῆς δράσεώς του.
Σκιαγραφήθηκε ἡ πολυπλοκότητα τοῦ φαινομένου «Χριστοφόρος Παπουλᾶκος ἤ τῶν λεγόμενων Χριστοφορικῶν» καί γιά πρώτη φορᾶ μέ ἐπιστημονικά κριτήρια καταγράφηκε ἡ προσφορά τοῦ Ἁγιοπατέρα στήν Ἐκκλησιαστική Ἱστορία τῆς Νεωτέρας Ἑλλάδος, αὐτῆς πού, ὅπως φάνηκε καί ἀπό τίς συζητήσεις, τόν θεωρεῖ πολύτιμο θησαυρό τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ Ἔθνους τῶν Ἑλλήνων καί σπάνιο παράδειγμα ὁσιακής βιοτῆς καί προσφορᾶς στόν κλυδωνιζόμενο συνάνθρωπό του ἀπό τά ρεύματα τοῦ διαφωτισμοῦ καί τῆς ἐπικρατήσεως ξένων δυνάμεων, πού ἐπιδίωκαν νόθευση τῶν πατρώων παραδόσεων καί τοῦ ἤθους τῶν νεοελλήνων.
Τόσο ἀπό τήν Α΄ Ἡμερίδα, ὅσο καί ἀπό τό Α΄ Συνέδριο κατεδείχθη ἡ μεγάλη ἀπόδοση τιμῆς τοῦ λαοῦ σέ ἕνα μεγάλο ἱεραπόστολο, ὅπως ὁ Παπουλάκος, ὁ ὁποῖος σήκωσε τό λάβαρο τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ζωντανῆς Ἐκκλησίας, ἔχοντας ὡς σύνθημά του τό τῆς Γραφῆς «ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ οὐ δέδεται». Τέλος, ἔγινε φανερό ὅτι ἡ φλόγα, πού καίει στήν καρδιά τοῦ ἁπανταχοῦ ἑλληνισμοῦ, περιμένει τήν ἁγιοκατάταξη τοῦ Παπουλάκου, γιά νά ὑμνεῖται ἀπό τήν ἐπίσημη Ἐκκλησία μέ ὕμνους καί ὠδές μέ δημόσια λατρεία, ἀφοῦ πλῆθος ἤδη Ναῶν ἔχει ἀφιερωθεῖ πρός τιμήν του, πλῆθος εἰκόνων του κοσμεῖ τούς Ναούς τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας καί Ἀκολουθία του ἔχει συντεθεῖ, γιά νά μεγαλύνεται ἡ προσφορά του στούς αἰῶνες».
Πλῆθος εἶναι καί οἱ σύγχρονες μαρτυρίες, πού ἔχουν παραμείνει ἀπό προφορική καί γραπτή παράδοση, ἀναφορικά μέ τά κηρύγματά του, τίς προφητεῖες καί τίς προρρήσεις, τά θαύματά του ἐν ζωῇ, ἀκόμα καί μετά θάνατον.
Ἐνδεικτικά ἀναφέρεται ἡ σημαντική εἶναι ἡ μαρτυρία τῆς ἡγουμένης Παρθενίας τῆς Μονής Ἕλωνας Λεωνιδίου, ὅτι ὁ Ὅσιος, ὅταν εἶχε ἐπισκεφτεῖ τήν συγκεκριμένη Μονή ἦταν ἀνδρική. Ὡστόσο εἶχε προείπει ὅτι τό Μοναστήρι κάποια στιγμή θά γίνει γυναικεῖο καί θά κλαπεῖ ἡ θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας, ὅμως μετά ἀπό λίγο θά ξαναβρεθεῖ. Καί ὄντως ὅλοι θυμόμαστε τήν ἐπαλήθευσή τῆς πρόρρησης αὐτοῦ τοῦ γεγονότος πρίν ἀπό λίγα χρόνια. Ἐπίσης πολλά ἀπό τά δεινά πού συμβαίνουν στήν ἐποχή μας τά εἶχε προφητέψει ὁ Παπουλᾶκος, καί γι’ αὐτό εἶναι γνωστή ἡ φράση στόν Μοριά «ζοῦμε τίς μέρες τοῦ Παπουλάκου».